Dr. Hugo H. van der Molen - Wederikweg
114 - 9753 AE Haren, The Netherlands
Tel: +31 (0)50 534 8795; email:
[email protected]
Caseïne is het belangrijkste melk-eiwit. Melk bevat ongeveer
3% caseine.
De kleur varieert van lichtgeel tot bruin.
Het wordt bereid uit de zgn. ondermelk door behandeling met azijnzuur
of melkzuur of door toevoeging van kaasstremsel.
Door werking van het leb-enzym (de werkzame stof in het kaasstremsel)
wordt caseïne omgezet in onoplosbaar paracaseïne,
waar kaas van wordt gemaakt.
Het woord caseïne is dan ook afgeleid van het woord kaas (en
niet andersom, zo liet ik me door dhr. Jeltsema vertellen).
Caseïne werdt gebruikt als grondstof voor veel
artikelen zoals knopen, kammen, isolatiemateriaal, kunstdrukpapier, emballagepapier,
kunsthoorn en lijmstoffen.
De zgn textielcaseïne diende voor de vervaardiging van
melkwol.
Margarine wordt gemaakt door plantaardige of dierlijke vetten bij 30-40 graden te mengen met aangezuurde ondermelk en het daarna weer te laten stollen. Ik liet me door Kees Monen vertellen dat caseïne werd gebruikt in de margarinebereiding om er kleur aan te geven.
Caseinefabriek "Ceres", NV
Bewijs van aandeel groot f 1000 met getypte tekst: "Bij statutenwijziging volgens acte van 14 December 1937 ten overstaan van............., de naam gewijzigd in: N.V.Rotterdamsche Margarine Industrie J.M. Zwerver, gevestigd te Vlaardingen"; bruine sierrand en orig. ondertekend door directeur J.M. Zwerver. - Stukken uit 1926 ondertekend door commissaris ..... (van den Bergh ?); Prijs van de rekening uit 1952: € 25 |
Van Ceres tot Romi Smilfood:
Jan Minzes Zwerver heeft op 10 jun 1918 te Leeuwarden, het café "Ceres" aan de Huizumerlaan aangekocht om daarin een fabriek tot het bereiden van kleefstoffen (zoals stijfsel) te vestigen. Tussen 1918 en 1924 is er sprake van verstrekken en intrekken van vergunningen. Op 9 mei 1924 blijkt de intrekking van uitbreidingsvergunning voor de verticale stoomketel bij Kon. besluit gehandhaafd en voor het overige zjin de intrekkingen wederom vernietigd. Zwerver werkte in die fabriek in de Huizumerlaan o.a. samen met dhr. Sevenster (*), met wie hij later (op welke locatie ?) ook margarine maakte.
De fabriek wordt verplaatst naar het westen van het land en het gebouw aan de Huizumerlaan krijgt na de verkoop door Jan Minzes Zwerver weer de functie van Café en gaat tot op heden “Tivoli” heten.
Bij statutenwijziging wordt op 14 december 1937 de naam gewijzigd in: N.V. Rotterdamsche Margarine Industrie J.M. Zwerver, gevestigd te Vlaardingen". Afgekort: Romi. Directeur / eigenaar J. M. Zwerver overleed midden jaren 50. De familie verkocht daarna in december 1968 het bedrijf in de vorm van een fusie met de Koninklijke Fabrieken T. Duyvis Jzn. N.V. (bekend van de pinda's etc) te Zaandam. Wat er kwam van de N.V. Oliefabrieken J.M. Zwerver is mij onbekend. wellicht kwamen die uiteindelijk terecht bij de Koninklijke Smilde Groep ? (zie hierna).
Duyvis is op een gegeven moment gekocht door AKZO, dat een tijdlang een levensmiddelendivisie had. Binnen AKZO wordt het margarinebedrijf ook wel aangeduid als Zwerver Margarine. Beiden groepen maken als zodanig onderdeel uit van AKZO Consumenten Producten, zelf weer onderdeel van AKZO N.V.
In 1986 werd Romi van AKZO overgenomen door Smeding N.V. te Harlingen en komen de olieraffinaderij, zowel als de margarineactiviteiten in de Koninklijke Smilde-groep, die ook margarine maakt in Heerenveen.. In 1998 volgt de integratie van Romi in Smilfood tot Romi Smilfood.
In 2006 heeft Smilde het bedrijf, waar jaren bijna niets in geinvesteerd was, als management buy-out gegund aan 1 van haar managers, de heer Bart van den Briel, die nu (anno 2008) in Vlaardingen de scepter zwaait. Er wordt nog steeds margarine gemaakt, vooral voor de export naar ca. 60 landen, onder verschillende merken. Het bekendste Zwervermerk was Romi. Het bedrijf is dus nooit in handen van Unilever geweest, wat in verzamelaarskringen, o.a. door Monen) wel is gesuggereerd). Dat was altijd een formidabele concurrent (bron: dhr. Alco Wiersma, Bilthoven, persoonlijke communicatie 25-6-2008).
(*) Het latere familiebedrijf van Sevenster heette Friesche MargarineIndustrie "Frima", welke eind 30er jaren was gevestigd in de Merodesstraat 41 (die toen nog Tijnjedijk heette) te Leeuwarden. Zwerver deed toen al niet meer mee.
Bronnen:
dhr. Alco Wiersma, Bilthoven, persoonlijke communicatie 25-6-2008.
dhr. Grieko Enter, persoonlijke communicatie, 17-7-2009 (dhr. Enter schrijft momenteel een boek over ondernemer J.M. Zwerver)
dhr. Hessel Sevenster, persoonlijke communicatie d.d. 14-3-2012
You are here: home - scripophily - caseine
|